به گزارش تحریریه، بخش های نفت، صنایع و معادن، کشاورزی و خدمات چهار بخش عمده اقتصاد کشور هستند. در این میان بخش نفت از مهمترین بخش های اقتصاد کشور بوده و در عین حال، وابستگی زیاد کشور به نفت، موجب شده است که بیشترین مشکلات اقتصادی کشور نیز از این ناحیه باشد.

مهمتر از همه تعیین قیمت نفت با پارامترهایی که عمده آنها به وسیله عوامل داخلی قابل کنترل نیستند، باعث شده که نوسانات درآمد نفت در کشور به عنوان مهمترین اشکال اتکای بیش از حد به نفت باشد با سیری در گذشته می توان دریافت که کشور هم در زمان اوج و هم در حضیض درآمدهای نفتی دچار مشکل شده است. از یک طرف در زمان افزایش درآمدهای نفتی، واردات کشور افزایش یافته و در نتیجه صنایع و تولید داخلی دچار مشکل می شوند و از طرف دیگر در زمان کاهش درآمدهای نفتی کشور حتی در تامین حداقل نیازها نیز به مشکل بر می خورد.

مقایسه دو بخش کشاورزی و نفت در اقتصاد ایران نشان می دهد کشاورزی این ظرفیت را دارد تا جایگزین نفت در اقتصاد شود. در نمودار زیر مقایسه ارزش افزوده دو بخش اقتصاد کشور یعنی کشاورزی و نفت آمده است:

این نمودار نشان می دهد نوسانات ارزش افزوده بخش نفت در کشور به قیمت ثابت زیاد بوده است. برخی از این نوسانات ناشی از تغییرات در قیمت جهانی نفت و برخی مربوط به تحولات اجتماعی رخ داده در کشور مانند انقلاب اسلامی، برخی مربوط به جنگ و در آخر نوسانات اخیر نیز مربوط به تحریم های جهانی علیه کشورمان بوده است.

در مقابل نوسانات زیاد ارزش افزوده بخش نفت، نوسانات ارزش افزوده بخش کشاورزی بسیار کم بوده است و همواره (منهای کاهش در یک یا دو سال که مربوط به خشکسالی است) روند صعودی داشته است. مقایسه این دو نشان می دهد که با توجه بیشتر به بخش کشاورزی، رسیدن به توسعه پایدار آسان تر و سریعتر رخ خواهد داد.

افزون بر این شاهد بر این مدعا آن است که طبق مبنای آمارهای رسمی بانک مرکزی کشور با شروع تحریم ها یعنی در  سال های 1391 و 1392 ، کل اقتصاد کشور و همه بخش های آن به جز بخش کشاورزی با رشد منفی روبرو بوده است. مطابق نمودار زیر، در پایان سال 1391، تولید ناخالص داخلی کشور به قیمت پایه سال 1383 حدود 2.011.554 میلیارد ریال بوده است و کشور رشد منفی 6.8 درصدی را تجربه کرده است. بخش های نفت، صنایع و معادن و خدمات نیز به ترتیب رشدهای منفی معادل 37.4- درصدی و 6.4- درصد. اما در سال 1391 بخش کشاورزی با رشد مثبت 3.7 درصد و بخش خدمات با 1.1 درصد رشد بخش هایی از اقتصاد بوده اند که رشد مثبت داشته اند.

همچنین در سال 1392در حالی که همه بخش های اقتصاد رشد منفی داشته اند و حجم اقتصاد کوچک شده است و رشد اقتصاد کشور همانند سال گذشته منفی و معادل 1.9- درصد بوده است، اما رشد بخش کشاورزی همانند سال پیش مثبت و معادل 4.7 درصد داشته است.

در نتیجه می توان گفت بخش کشاورزی از مهمترین بخش های اقتصاد کشور است که در برابر تحریم ها بیشترین تاب آوری را داشته و کمترین تاثیر را پذیرفته است. از این رو لازم است در راستای مقابله با تحریم ها و تحقق اقتصاد مقاومتی و کاهش وابستگی به نفت و متنوع کردن اقتصاد، و با توجه به پتانسیل بسیار مناسب کشاورزی جهت جایگزینی برای نفت به این بخش مهم اقتصادی در دولت سیزدهم اهتمام بیشتری صورت پذیرد و سرمایه گذاری های مناسبی در این باره انجام شود.

پایان/